Hoe kunnen paddenstoelen bijdragen aan je gezondheid?

We zien ze als we lopen in de bossen of als voedingsmiddel om mee te koken maar wist je ook dat paddenstoelen een enorme geneeskrachtige werking kunnen hebben?

Mycotherapie

Mycologie is de wetenschap die zich bezighoudt met het onderzoeken van fungi (paddenstoelen, zwammen en schimmels). Mycotherapie is het inzetten van deze medicinale fungi om bepaalde ziekten en klachten te voorkomen en te genezen. Mycois het Griekse woord voor schimmel.

In China is men binnen de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) al duizenden jaren bekend met de heilzame werking van paddenstoelen. Inmiddels is onder gezondheidsprofessionals in Europa de interesse ook enorm toegenomen naar dit ‘vergeten’ vakgebied.

~ Wist je dat het antibioticum ‘penicilline’ uit de schimmel Penicillium is gemaakt? ~

Er bestaan ten minste 74.000 verschillende paddenstoelen in de wereld, waar van ongeveer 700 soorten bekend is dat ze een medicinale werking hebben (David L. Hawskworth, 2001) maar de verwachting is dat het er nog veel meer zullen zijn. Laten we ons wat verdiepen in de fungi zelf.

Verschil in schimmel, zwam, gist en paddenstoel

Een zwam en een schimmel zijn hetzelfde. Ze bestaan uit cellen met een celkern, mitochondriën, celwand en een cytoskelet. Schimmels kunnen ééncellig zijn (gist) of meercellig zijn, bijvoorbeeld een paddenstoel.

Paddo’s

Een paddo is een broertje van de medicinale paddenstoel die vooral recreatief wordt ingezet vanwege de hallucinerende werking. Dit komt door de stof psilocybine of psilocine. Deze stof ontbreekt in de fungi die ingezet worden als medicinale paddenstoelen.

~Van een medicinale paddenstoel wordt je niet high ~

De paddenstoel ontleed

Als we een paddenstoel bekijken in de natuur, dan zien we eigenlijk maar een gedeelte van de paddenstoel, namelijk het vruchtlichaam. Dit is het gedeelte dat boven de grond uitsteekt. Behalve bij een truffel, want deze groeit helemaal onder de grond. Het vruchtlichaam bestaat uit lamellen met daarin de sporen, de zaadjes van de paddenstoel, waarmee hij zich kan voortplanten. In de steel van de paddenstoel bevindt zich een netwerk van microscopische dunne draden, de hyfen, die onder de grond doorloopt in het mycelium.

Zijn alle paddenstoelen voor consumptie geschikt?

Absoluut niet. Er zijn ook veel paddenstoelen op de wereld te vinden die toxische stoffen bevatten en dus erg giftig zijn voor zowel mens als dier. Ga er dus niet van uit dat een willekeurige paddenstoel die je in het bos vindt, eetbaar is. Experimenteren met paddenstoel is dus absoluut niet aan te raden!

~ Er zijn veel giftige paddenstoelen op de wereld ~

Waar zit dan de geneeskracht van een paddenstoel in?

De medicinale kracht van een paddenstoel wordt vooral toegeschreven aan de actieve polysachariden en triterpenen in de paddenstoelen. Vooral de bèta-glucanen met een specifieke structuur hebben eigenschappen die het afweersysteem stimuleren.

Daarnaast bevatten paddenstoelen verschillende mineralen, essentiële aminozuren en – suikers, sporenelementen en bijna alle vitamine B soorten die met elkaar een synergetische werking hebben. Dit houdt in dat deze stoffen elkaar versterken in werking. Paddenstoelen zijn rijk aan antioxidanten. Antioxidanten beschermen het DNA en weefsels tegen vrije radicalen.

Waar een plant koolstofdioxide opneemt uit de lucht en vervolgens weer zuurstof afgeeft, houdt een paddenstoel alles vast wat hij onttrekt uit de grond, de boom, de lucht etc. Dit maakt de paddenstoel zo krachtig als voedingsbron.

~ Een paddenstoel kan een krachtige voedingsbron zijn ~

Polysachariden en triterpenen uitgelegd

Polysacharidenzijn meervoudige koolhydraten die een aantal essentiële suikers bevatten die nodig zijn voor tal van lichaamssystemen en -functies. Ze worden essentieel genoemd omdat ze moeilijk voor het lichaam zelf aan te maken zijn, waardoor het van belang is om deze via een andere weg, zoals voeding of supplement, tot je te nemen. Polysachariden bevatten ontstekingsremmende eigenschappen en bevorderen het immuunsysteem.

Triterpenenzijn werkzame stofjes die voorkomen in planten en onderdeel zijn van de terpenen. Terpenen zijn bioactieve stoffen in planten die de geur en smaak bepalen. In de klasse terpenen worden de subklassen bepaald door het aantal koolstofatomen. Triterpenen hebben er 30, vandaar tri-. Triterpenen worden gezien als een adaptogeen stof. Een adaptogeen stof stelt het lichaam in staat om zich in extreme situaties of bij stress snel aan te passen en de weerbaarheid te verhogen.

Soorten medicinale paddenstoelen

Er zijn veel soorten medicinale paddenstoelen die elk hun eigen uitwerking hebben. De meest bekende zijn wel de shiitake, reishi, lion’s mane, chaga, maitake en de cordyceps. De shiitake wordt natuurlijk al veel in de keuken gebruikt maar heeft ook een medicinale werking.

Het consumeren van paddenstoelen

Ons lichaam is niet in staat om belangrijke voedingsvezels uit paddenstoelen optimaal te verteren tot effectieve voedingsstoffen, die het lichaam kan opnemen en gebruiken. Dus in plaats van de paddenstoel te eten, wordt ervoor gekozen om de werkzame stoffen uit de paddenstoel te extraheren en bijvoorbeeld te verwerken in een voedingssupplement in de vorm van een capsule of poeder.

Manieren van extraheren

Om de belangrijke voedingsstoffen uit paddenstoelen te kunnen onttrekken zijn er voornamelijk twee manier van extraheren; de heet-water extractie en de ethanol extractie. Door de heet-water extractie blijft er een grote concentratie aan polysachariden over en minder triterpenen. Heeft men het voordeel nodig van een hoge concentratie aan triterpenen, dan wordt gekozen voor een ethanol (alcohol) extractie. De sporen bevatten de hoogste concentratie aan triterpenen in een paddenstoel. Een combinatie van beide methodes is ook mogelijk.

Naast de diverse methodes van extraheren, kan er ook een keuze gemaakt worden voor specifieke bestanddelen van de paddenstoel. Afhankelijk van het doel en het geneeskrachtig effect van de paddenstoel, wordt gekozen voor het vruchtlichaam, de sporenhet mycelium of een samenvoeging van deze bestanddelen.

Populaire medische paddenstoelen:

Reishi, de ‘paddenstoel bij ontstekingen’; komt oorspronkelijk uit Azië en wordt tegenwoordig o.a. traditioneel gekweekt op Duanhout voor maximale essentiële voedingsstoffen in supplementen.
Lion’s Mane, de ‘paddenstoel voor cognitie’; een prachtige paddenstoel om te zien met witte lange “haren” als manen. De paddenstoel komt veel voor in Azië, Noord-Amerika en Europa. Hier wordt deze gekweekt op bruine rijst voor de bereiding van supplementen.
Chaga, de ‘paddenstoel voor vitaliteit’; deze paddenstoel wordt ook wel de berkenweerschijnzwam genoemd aangezien hij groeit op zieke of stervende berkenbomen, o.a. in Rusland en Siberië. De Chaga is rijk aan antioxidanten.
Cordyceps, de ‘paddenstoel voor vruchtbaarheid’; deze parasitaire paddenstoel ontwikkelt zich op de rups van een soort nachtvlinder die onder de grond leeft. De paddenstoel wordt daarom ook wel eens de “Rupsendoder” genoemd en komt vooral voor in de hooggebergte van Zuidwest-China en Tibet. Voor de productie van supplementen wordt deze gecultiveerd op Sorghum.
Maitake, de ‘paddenstoel voor immuniteit’; deze eetbare paddenstoel komt vooral voor in Japan en kun je daar elk jaar weer terugvinden op dezelfde plek in het bos. De paddenstoel wordt ook wel eens de ‘dansende paddenstoel’ genoemd vanwege zijn uiterlijk.
Shiitake, de ‘paddenstoel voor de spijsvertering’: de Shiitake is misschien wel de meest bekende paddenstoel in dit rijtje. Deze wordt vaak gebruikt in de keuken, niet alleen vanwege de smaak, maar ook vanwege de vele mineralen en vitamine B en C. Het is daarom een paddenstoel die veel gebruikt wordt in de fytotherapie (kruidengeneeskunde).

Door de toenemende interesse van steeds meer mensen in alternatieve geneeswijzen, is ook het assortiment aan voedingssupplementen met medicinale paddenstoelen enorm uitgebreid.

Ben jij geïnteresseerd om te lezen wat medische fungi voor jouw gezondheid kunnen betekenen en welke supplementen hierin beschikbaar zijn, surf dan eens naar www.vitaa.nl. Deze website is gericht op mensen die zich bezig houden met een gezonde lifestyle, prestaties willen verbeteren of anderszins hun leven een positieve verandering willen geven door het nemen van supplementen.

Wij mogen tijdelijk 10% korting geven op het gehele assortiment van medicinale paddenstoelen op Vitaa.nl. De kortingscode die je hiervoor kunt gebruiken is SUZANNE en is geldig t/m 31 juli 2019. Profiteer snel van deze aanbieding!

DISCLAIMER:

Deze blog is geschreven in samenwerking met Vitaa.nl. Hoewel uit deze tekst opgemaakt kan worden dat medicinale paddenstoelen alleen maar gezondheidsvoordelen bieden, raden we je altijd aan om het gebruik hiervan in overleg te doen met een (huis)arts of therapeut. Sommige geneeskrachtige paddenstoelen kunnen namelijk bijwerkingen veroorzaken die per persoon verschillen. Lees voor gebruik altijd de aanbevolen dosering en de toediening op de bijsluiter en/of de verpakking.