Ben jij team roomboter of team margarine? Ik stelde deze vraag vorige week in mijn Instagramstories en dat leverde veel reacties op. Ook reacties die zorgden voor behoorlijk wat verwarring. Ik heb in ieder geval genoeg input ontvangen om aan de slag te gaan met een artikel over deze smeersels. Wat kun je nu beste op je boterham smeren? Roomboter of toch margarine? Daar geef ik vandaag graag wat meer duidelijkheid over.
Wat is het advies van de Gezondheidsraad?
In de richtlijnen goede voeding van 2015 staat: “Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine, vloeibaar bak- en braadvet en plantaardige oliën.” Waarom geeft de gezondheidsraad dit advies? Boter bevat namelijk behoorlijk wat verzadigd vet. Er is niks mis met verzadigd vet maar de gemiddelde Nederlander krijgt dit al genoeg binnen. Te veel verzadigd vet verhoogd het cholesterol, wat een risico is voor hart-en vaatziekten. Het is daarom niet heel verstandig om dan ook nog boter op je boterham te smeren.
Het advies is daarom ook om verzadigd vet zoveel mogelijk te vervangen door onverzadigd vet, zodat het grootste gedeelte van de vetinname uit onverzadigd vet bestaat.
Deze onverzadigde vetten zijn te vinden in plantaardige oliën, zoals olijf-, zonnebloem- koolzaad- en lijnzaadolie en in producten die hiervan zijn gemaakt, zoals smeerbare margarine, halvarine en vloeibare bak- en braadproducten. Daarnaast kun je ze ook halen uit noten en vette vis.
Wat is roomboter?
Boter of roomboter is de gekarnde room van melk. De productnaam ‘boter’ is beschermd en mag alleen gebruikt worden als er ten minste 80% melkvet in het product zit.
Wat is margarine?
Margarine is meestal een mix van plantaardige oliën. Denk aan zonnebloemolie, koolzaadolie en lijnzaadolie. Om margarine smeerbaar te maken wordt er een klein deel vast vet (bijv. palmolie of kokosolie) toegevoegd. Daarnaast bevat margarine citroenzuur voor de houdbaarheid, vaak wordt er caroteen (voor de kleur en vitamine A) toegevoegd. Wat is caroteen? Dat is wortelsap. Ook wordt er in margarine een emulgator (zonnebloemlecithine) gebruikt. Dit zorgt ervoor dat de ingrediënten goed mengen.
Wat is halvarine?
Halvarine is een variant van margarine die minder vet bevat. Margarine bevat zo’n 80 % vet, terwijl halvarine maar 45 % vet bevat. Het vetpercentage in halvarine is lager, doordat er meer water aan toegevoegd is.
Margarine is plastic.
Dit is een opmerking die ik een aantal voorbij heb zien komen. Volgens mij is alleen het kuipje van plastic hoor ;-). Net als boter en olie bestaat margarine uit verschillende moleculen. Kijk je naar de oliën en vetten die voorkomen in margarine en ook in boter, dan zie je dat die zijn opgebouwd uit koolstof, waterstof en zuurstof. Plastic bestaat ook uit koolstof en waterstof. Maar dat plastic daarmee op margarine lijkt is natuurlijk niet waar. Wist je dat ons lichaam ook voor 93% uit waterstof, koolstof en zuurstof bestaat. Lijken wij dan ook op plastic?
Waar dit fabeltje toch vandaan komt? Ik heb geen idee. Dus check als je volgende keer in de supermarkt bent zeker even het etiket van de verschillende margarines in het koelvak. En je zult zelf zien wat er in dat kuipje zit.
En roomboter dat is natuurlijk.
En wat is margarine dan? Onnatuurlijk? Margarine wordt gemaakt van plantaardige oliën. Uiteindelijk komt alles uit de natuur. En beide producten worden bereid in een fabriek. Roomboter komt ook niet direct uit de koe. Melk heeft ook een aantal stappen van bereiding nodig voordat het boter is.
Waarom kiezen voor margarine?
Dit is het advies van de gezondheidsraad. Vaker kiezen voor plantaardig is beter voor je eigen gezondheid en het is ook nog eens gunstig voor het milieu. Plantaardige producten hebben namelijk in het algemeen een lagere impact op onze aarde.
Waarom kiezen voor roomboter?
Eet vooral roomboter als je dat lekker vindt. Dat is het namelijk ook. Maar eet het niet omdat je denkt dat het gezonder en natuurlijker is. Let wel op hoeveel roomboter je gebruikt! Het bevat namelijk veel verzadigd vet en het kan zijn dat je daar al teveel van binnenkrijgt op een dag. Kijk daarom eens goed naar je eigen voedingspatroon.
Waar kies jij voor Suzanne?
Ik kies er zelf voor om zoveel mogelijk plantaardig te eten. Een verschuiving naar meer plantaardige voeding helpt mee aan een lagere uitstoot van broeikasgassen. Vaker kiezen voor plantaardig is beter voor onze gezondheid en minder milieubelastend. En ja, daar word ik blij van.
Ik besmeer mijn boterhammen met zachte margarine of halvarine. Ook bak ik altijd in vloeibare margarine en plantaardige oliën. Heel soms bak ik nog weleens een cake of brownie met roomboter. Maar ook dat wil ik de komende tijd veranderen. Maar ik zal nog even moeten testen, welk product daar het meest geschikt voor is. Ik ben benieuwd of mijn brownies dan net zo lekker worden.
Ook kreeg ik de vraag: Welke margarine is jouw favoriet Suzanne?
Mijn favoriet is de nieuwste Becel pure. Dit omdat het een romige smaak heeft en omdat er geen palmolie aan toegevoegd is. Ik vind palmolie namelijk geen fijne olie, dit omdat het enorm belastend voor het milieu is. En daarnaast is deze margarine 100% plantaardig. En dus ook geschikt voor veganisten.
Zie hierbij de ingrediënten: Plantaardige oliën 70%* (koolzaad, zonnebloem shea, lijnzaad, kokos), water, zeezout 0,5%, emulgator (zonnebloemlecithine, mono- en diglyceriden), azijn, natuurlijk aroma, vitamine A en D.
Gezond eten draait om afwisseling
Wat ik je nog als laatste wil meegeven. Kijk kritisch naar je eigen voedingspatroon. En roep niet te snel dat iets ongezond, teveel bewerkt en onnatuurlijk is. Je kunt eigenlijk van één product of één voedingsstof niet zeggen of het gezond of ongezond is. Het hangt namelijk altijd af van hoeveel of hoe vaak je het eet.
Ben jij team roomboter of team margarine?
Bronnen:
- Wat eet Nederland – Verzadigd vet
- MilieuCentraal – Zuivel
- Gezondheidsraad – Richtlijnen goede voeding
- Voedingscentrum – verzadigd vet
- Voedingscentrum – onverzadigd vet
*Deze blog is geschreven in samenwerking met Becel. Lees hier mijn disclaimer.
- Vegan aardappelgratin - 10/12/2023
- Vegan cake met chocolade - 10/12/2023
- Granola met cranberry’s - 07/12/2023
Wat een handig, informatief artikel! Ik kies zelf ook altijd voor margarine omdat ik lactose intolerant bent en zoveel mogelijk zuivelproducten moet vermijden. Dan is de keuze voor margarine snel gemaakt!
Dank je wel Amy! Snap ik, roomboter is dan niet eens een optie voor je.
Goed dat je helder uiteen zet wat margarine nu eigenlijk echt is.
Liefs Suus
Thanks Suus <3
Wat een super goed en overzichtelijk artikel! Ik ga hem
delen op mijn Facebook pagina!
Dank je wel lieve Hanneke!
Hoi Suzanne,
Ik vind het jammer dat je dit artikel met een gekleurde bril hebt geschreven.
Als je het boek Feiten over vetten zou hebben gelezen, zou je artikel er heel anders uit zien.
Plantaardig is zeker ook mijn ding, maar (zwaar)bewerkt plantaardig is absoluut NIET mijn ding.
Hetzelfde geldt voor mij voor melk en dus indirect boter.
Rauwe melk zo van de boer uit de melktank VOORDAT die alle bewerkingen in een fabriek heeft ondergaan.
Denk hierbij aan de verhitting waarbij veel goede bacteriën worden vernietigd en de homogenisatie waarbij het gezonde vet een deel van de goede eigenschappen verliest.
De 3,5% vet die in de volle melk is toegevoegd is van veel mindere kwaliteit.
We willen toch gezond clean eten….
Nog een tip:
Lees het boek “Dodelijke leugens” ook eens dan weet je meteen waarom wij consumenten zo slecht worden geïnformeerd/misleid door o.a. Het Voedingscentrum en heel veel andere (Europese) instanties die eigenlijk onze gezondheid en voedselveiligheid zouden moeten controleren/bewaken!
Het Voedingscentrum loopt met hun adviezen/aanbevelingen minstens vijf jaar achter de feiten aan!
Haa Kath,
Dank voor je reactie. Blijkbaar zijn margarine en roomboter geen producten die jij wilt gebruiken en dat is helemaal prima.
En zoals ik vaker zeg: Kijk kritisch naar je eigen voedingspatroon. En roep niet te snel dat iets ongezond, teveel bewerkt en onnatuurlijk is. Je kunt eigenlijk van één product of één voedingsstof niet zeggen of het gezond of ongezond is. Het hangt namelijk altijd af van hoeveel of hoe vaak je het eet. En als jij liever geen bewerkte producten wilt eten is dat jouw eigen keuze. Kies een voedingspatroon wat bij jou past.
Ik kies er wel voor om de richtlijnen goede voeding van de gezondheidsraad te volgen, omdat dit een hele mooie basis is. En daarnaast overeen komt met het voedingsadvies in meer dan 93 landen.
Groetjes, Suzanne
hoe kijk jij aan tegen de ongezonde hoeveelheid omega 6 tov de verhouding met omega 3 die je hierdoor inneemt? Ik heb begrepen dat dat onstekingen in de hand wekt
Ik heb dat ook ooit weleens gelezen. Maar hou me altijd liever bij de feiten en wetenschappelijk onderzoek. Ook hier gaat het weer om je hele voedingspatroon. Hoeveel boterhammen eet jij op een dag met met margarine? En hoeveel margarine smeer je erop. En wat eet je verder nog meer op een dag? Het “probleem” in Nederland is dat mensen veel te weinig omega 3 binnen krijgen. En volgens mij is daardoor ooit dat omega 3 / 6 verhaal uit zijn verband getrokken.
En ben zelf altijd erg fan van Carlo van Super snel gezond. Hij schrijft fijne artikel gelinkt aan de wetenschap. Bekijk hier ook zeker even zijn artikel over omega-3 en omega-6 verhouding: https://supersnelgezond.nl/omega-3-en-omega-6-verhouding/ Hopelijk is het zo duidelijk voor je :-)